Потенцијалот за „зелено ладење“ во Р. С. Македонија

Додека моменталната застаеност на уредите за ладење во Република Северна Македонија не е 100% и општата употреба во однос на бројот на часови годишно не е многу голема, одлуката за набавка на вакви уреди често се носи за време на топлотни бранови. Фреквенцијата на топлотни бранови во земјата се зголемува од 1987 [2] година и се очекува дека со зголемувањето на температурите во следните децении, фреквенцијата на топли бранови исто така ќе продолжи да се зголемува. Овој фактор, во комбинација со зголемена достапност, ќе доведе до зголемена пенетрација и употреба на уреди за ладење на просторот. И покрај тоа, ладењето е сè уште слепа точка во дебатата за енергетика и клима, вклучувајќи ги македонските политики, законодавството и анализата на потенцијалот за ублажување на климатските промени.

УНДП го поддржа Министерството за животна средина и просторно планирање да спроведе студија на пазарот за проценка на потенцијалот за „зелени“ технологии и практики на ладење во земјата. Проценката дојде до следниве клучни заклучоци:

• Ладењето значајно придонесува за потрошувачката на енергија – и истата се очекува да се зголеми за приближно три пати во следните 20 години. Бидејќи ладењето користи електрична енергија, неговото влијание врз потрошувачката на примарна енергија и / или увозот е поголемо на основа по MWh отколку на пример, горивото за транспорт.

• Инвестициите во ефикасно ладење даваат позитивни заштеди на енергија / намалување на стакленички гасови самостојно, но кога се спроведуваат на начин што исто така ја решава побарувачката на греење, тие се исклучително корисни. Со оглед на тоа што државата има многу греење на електрична енергија, би било логично да се воспостават политики кои поддржуваат поефикасни решенија и за греење и за ладење истовремено.

• Воведувањето соодветни мерки може да доведе до потенцијална заштеда на околу една третина од емисиите на стакленички гасови и употребата на енергија наспроти референтното (основно) сценарио. За 2030 година, доколку мерките се спроведат во голем обем за подобрување на греењето и ладењето, влијанието ќе биде еквивалентно на приближно половина од предложените македонски национално придонесени придонеси (т.е. над 2,6 милиони тони CO2 годишно во споредба со цел за 5,2 милиони тони намалување)

• При анализа на преминот од неефикасни грејачи и неефикасни уреди за ладење (често одделени) кон поефикасни уреди што ги прават и двете, гледаме дека потенцијалната вредност на заштедите е огромна. Може да се постигнат над 3,8 милијарди евра заштеда во периодот до 2040 година наспроти 512 милиони евра дополнителни инвестиции.

• Иако влијанието врз работните места не беше експлицитно испитано, вреди да се напомене дека инвестирањето во енергетска ефикасност подразбира суштински пренесување на парите потрошени за (увоз) на енергија за да станат пари потрошени за градежништво, поефикасни апарати и инсталација и работни места што се подразбираат во рамките на овие сфери.

Препораки за мерки што можат да го намалат растот на употребата на електрична енергија за ладење (и греење):

1. Усвојување на регулативи за етикетирање на енергија и еко-дизајн поврзани со уреди за ладење (и греење)

2. Воведување на регулативи за вклучување на барањата за ладење во сертификацијата на зградите - вклучително и дефинирање на згради со потрошувачка на енергија блиску до нула

3. Усвојување на Законот за фонд за енергетска ефикасност / механизам за одржливо финансирање

4. Градење на капацитетите на Пазарниот инспекторат за спроведување редовно надгледување на пазарот за спроведување на регулативите за енергетско обележување и еко-дизајн, како и актери на пазарот за партнерство

5. Воспоставете платформа за соработка со сите чинители, вклучително и сопственици на згради и градежни компании

6. Изработка на стратегија за обнова на зграда, план за поддршка на енергетски згради со ниска потрошувачка на енергија и план за реконструкција на јавни згради што вклучува аспекти на ладење

7. Енергетска ефикасност во јавните набавки поврзани со системите за греење и ладење и градежни залихи

8. Проширување на Националната програма за унапредување на обновливи извори на енергија и енергетска ефикасност.

Видео снимка од презентацијата можете да најдете на овој линк.

[1]  https://ec.europa.eu/energy/topics/energy-efficiency/energy-efficient-buildings/energy-performance-buildings-directive_en#energy-performance-of-buildings-standards

[2] Министерство за животна средина и просторно планирање, Трета национална комуникација за климатски промени, Скопје 2014